Κέντρο πολιτισμού περιβάλλοντος και περιηγήσεων

29/8/21  ΑΥΓΗ

Θεατρικός απολογισμός   ΚΩΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΜΠΟΥΡΑ ΑΥΓΗ 28 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2021

Του Κωνσταντίνου Μπούρα*

                  Η καρδιά του λαϊκού θεάτρου χτυπάει στη Θράκη. Το ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Κομοτηνής συνεργάστηκε για πρώτη φορά με το παραδοσιακό καλλιτέχνη του θεάτρου σκιών και "νούτικο" ηθοποιό Γιάννη Βουλτσίδη σε μια αιρετική παράσταση με στοιχεία αθηναϊκής επιθεώρησης. Αυτός ο ακάματος πληθωρικός περφόρμερ καραγκιοζοπαίχτης κατέδειξε τη διαχρονία αυτού του πανάρχαιου θεάτρου με βαθιές μυθολογικές ρίζες στο πανανθρώπινο συλλογικό ασυνείδητο. Με μουσική και κλασικίζοντα χορό πλαισιωμένη αυτή η παραγωγή θα ταξιδέψει και θα περιοδεύσει στα χωριά της Θράκης και θα παρουσιαστεί μπροστά στο μη προνομιούχο κοινό των χειρωνακτών που ποτίζουν με τον ιδρώτα τους τη γη. Εμφανείς από το αεροπλάνο οι αντιπυρικές ζώνες σε ολάκερη τη Θράκη. Εκεί απολαύσαμε καλό θέατρο.

Στην Επίδαυρο αντίθετα αηδιάσαμε με τους τηλεοπτικούς αστέρες, αστερίσκους και μαϊντανούς, με τις λαϊκές αοιδούς που ζήλεψαν τη δόξα της Παξινού και με σπασμένες φωνές, υποβοηθούμενες από ψείρες εμφανίστηκαν ως "από μηχανής" θεές μέσα σε καπνούς εμπορικών μιούζικαλ. Μα γιατί δεν πάνε στο Δελφινάριο;

Πολλή θολούρα και δηθενιά, παντελής έλλειψη στόχων και αισθητικής, αναίτια στυλιζαρίσματα και πληθωρικοί μινιμαλισμοί (ας μου συγχωρεθεί το οξύμωρο). Βλαχομπαρόκ χέρι χέρι με παρεξηγημένη αποδόμηση, όπως εισήχθηκε από τους εγχώριους μισάνθρωπους φωστήρες με ύφος χιλίων καρδιναλίων, που επικροτούν τους δικούς τους και θάβουν τους άλλους, αναμασώντας διαρκώς τα ίδια παρασκευάσματα των ιδίων κατασκευααμάτων. Ακόμα και ο Γιώργος Χειμωνάς, που λάμπει μετά θάνατον όχι ως πεζογράφος αλλά ως μεταφραστής αρχαίας τραγωδίας, στο τυπωμένο πρόγραμμα φαίνεται και φέρεται σαν να παραποιεί το τέλος των "Βακχών", να αφαιρεί το μυθολογικό τους υπόβαθρο και το τελετουργικό τους στοιχείο, μετατρέποντας έτσι αναίτια αυτή την κρυπτική αρχαία τραγωδία σε μίζερο ψυχαναλυτικό δραματάκι αστικής εκδίκησης. Τι να πω για την έμπειρη τραγωδό πλουσίας καλλιτεχνικής οικογενείας που χώριζε τα φωνήματα και υπερτόνιζε τις λέξεις σαν θιβετιανός δάσκαλος ορθογραφίας για βαρηκόους;

Πολλά τα δεινά, πολλή η συνεντευξιακή αμετροέπεια, ο αυτοθαυμασμός και το αλληλολιβάνισμα. Όλο και κάποιος βαθμοθήρας φοιτητής θα τους παινέψει δημοσία δαπάνη. Αλαζονεία, δοκησισοφία, θρασείς πειραματισμοί, ευκολίες και εκπτώσεις παντός τύπου.

Τέλος εποχής και για την Μεγάλη και για την Μικρά Επίδαυρο. Όχι όμως και για την Πειραιώς 260, όπου είδαμε χοροδράματα πραγματικά πρωτοποριακά. Και σε ανώτερα. Και του χρόνου καλύτερα και περισσότερα. Το Ηρώδειο ξαναέγινε αυτό που ήτανε: Ρωμαϊκό Ωδείο. Φιλοξενεί πλέον ολίγες και εκλεκτές μουσικές παραστάσεις.

Όσο για τις παντοειδείς επετειακές παραστάσεις για την Επανάσταση του 1821, πολλές οι αρπαχτές, κραυγαλέα η προχειρότητα και η διανοουμενίστικη θρασυδειλία (με ελάχιστες φωτεινές εξαιρέσεις). Οι περισσότεροι κρύβονται πίσω από σύμβολα προκειμένου να καμουφλάρουν την ιστορική ανεπάρκειά τους, βαυκαλίζοντας τους εύκολους εθνικισμούς ενός πλήθους αφυπνισμένου, που δεν άγεται πλέον ούτε φέρεται τόσο εύκολα όσο νομίζουν και θα ήθελαν οι παντοειδείς μπουλουκτσήδες.

Χειρότεροι όμως όλων, χείριστοι, οι διασκευαστές Ευριπίδη και Σενέκα (ταυτόχρονα) που επιχαίρουν ως Νέρωνες πάνω από τις θεατρικές πυρκαγιές, που συναγωνίζονται τις δασικές όταν δεν τις προοικονομούν. Αίσχος και πάλι αίσχος. Ασυνειδησίας το αποκορύφωμα. Και τα διθυραμβικά διαδικτυακά σχόλια, οι επευφημίες των κλακαδόρων, τα χειροκροτήματα, τα στημένα συγχαρητήρια και οι έπαινοι του φιλότιμου και φιλόστοργου θεατρόφιλου κοινού ενισχύουν την πεισιθάνατον, αλγολάγνα, σαδιστική και μοιραία κακογουστιά που ταιριάζει σε ρωμαϊκή αρένα της παρακμής, τότε που μεσουρανούσαν τα παραφουσκωμένα τίποτα, τα τρομπαρισμένα εγώ και οι επιχρυσωμένες ματαιοδοξίες. Μα κανείς δεν μιλάει πια; Ρητορική η ερώτηση. Και ο Αισχύλος και ο Ευριπίδης εξορίστηκαν από την αρχαία Αθήνα για να βρουν βίαιο θάνατο μακριά. Μόνον ο Σωκράτης τους την έφερε και πέθανε εντός.

Αιδώς Αργείοι. Ο Καραγκιόζης μας κοιτά και δικαιούται να μας χλευάζει. 

*Ο Κωνσταντίνος Μπούρας είναι επισκέπτης καθηγητής Θεατρικής Κριτικής στο ΕΚΠΑ

Posted by Αναγνώσεις at 6:59 μ.μ. 

Αποστολή με μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείουBlogThis!Μοιραστείτε το στο TwitterΜοιραστείτε το στο FacebookΚοινοποίηση στο Pinterest